انتقال زگیل تناسلی از طریق تخت معاینه

انتقال زگیل تناسلی از طریق تخت معاینه: بررسی علمی و شواهد موجود

زگیل تناسلی یکی از شایعترین عفونتهای منتقله از راه جنسی (STI) است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (Human Papillomavirus یا HPV) ایجاد میشود. این ویروس بیش از 100 گونه مختلف دارد که برخی از آنها (مانند گونه های 6 و 11) مسئول ایجاد زگیلهای تناسلی و برخی دیگر (مانند گونه های 16 و 18) با سرطانهای مرتبط با HPV، از جمله سرطان دهانه رحم، مرتبط هستند.

انتقال HPV معمولاً از طریق تماس مستقیم پوست با پوست در طی فعالیت جنسی رخ میدهد، اما پرسشهایی درباره امکان انتقال غیرمستقیم آن از طریق سطوحی مانند تخت معاینه پزشکی مطرح شده است. این مقاله به بررسی علمی این موضوع، شواهد موجود و راهکارهای پیشگیری میپردازد.

نحوه انتقال HPV

HPV یک ویروس بدون پوشش (non-enveloped) است که برای بقا به سلولهای زنده میزبان وابسته است. این ویروس عمدتاً از طریق تماس مستقیم با پوست یا غشاهای مخاطی آلوده منتقل میشود و به ندرت از طریق سطوح غیرزنده (fomites) انتقال مییابد (Doorbar et al., 2012). برخلاف ویروسهایی مانند نوروویروس یا باکتریهایی مانند استافیلوکوکوس اورئوس که میتوانند روی سطوح برای مدت طولانی زنده بمانند، HPV به سرعت در محیط خشک و بدون میزبان غیرفعال میشود. 

مطالعه ای در سال 2014 توسط Bednarczyk و همکاران نشان داد که پایداری HPV در محیط خارج از بدن بسیار محدود است و انتقال غیرمستقیم آن به شرایط خاصی مانند رطوبت مداوم و تماس فوری نیاز دارد.

تخت معاینه به عنوان یک واسطه بالقوه برای انتقال زگیل تناسلی

تختهای معاینه در کلینیکها و بیمارستانها اغلب با روکشهای یکبارمصرف پوشانده شده و پس از هر بیمار با مواد ضدعفونی کننده تمیز میشوند. استانداردهای بهداشتی سازمان بهداشت جهانی (WHO) و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) توصیه میکنند که سطوح پرتماس در محیطهای پزشکی با استفاده از ضدعفونی کننده های مؤثر مانند الکل 70 درصد یا هیپوکلریت سدیم پاکسازی شوند (WHO, 2020). این اقدامات خطر انتقال هرگونه پاتوژن، از جمله HPV، را به حداقل میرساند.

با این حال، در شرایط غیربهداشتی، مانند عدم تعویض روکش تخت یا ضدعفونی ناکافی، احتمال تئوریک انتقال وجود دارد. مطالعه ای در سال 2016 توسط Pao و همکاران نشان داد که در صورت وجود ترشحات آلوده روی سطح و تماس فوری پوست سالم با آن، انتقال ویروسهای پوستی ممکن است رخ دهد، اما این سناریو در مورد HPV به دلیل نیاز به ورود ویروس به لایه های عمیق تر پوست (مانند خراش یا زخم) بسیار نادر است.

شواهد علمی و مطالعات مرتبط با انتقال زگیل تناسلی از تخت معاینه

تاکنون هیچ مطالعه بالینی معتبری انتقال قطعی HPV از طریق تخت معاینه را تأیید نکرده است. در یک بررسی سیستماتیک در سال 2019 که در مجله Journal of Infectious Diseases منتشر شد، محققان به این نتیجه رسیدند که انتقال HPV از طریق fomites به عنوان یک مسیر اصلی یا قابل توجه شناخته نمیشود (Gravitt & Winer, 2019). همچنین، تحقیقی در سال 2021 توسط تیم تحقیقاتی در دانشگاه هاروارد نشان داد که حتی در صورت وجود ذرات ویروسی روی سطوح، احتمال عفونت زایی آنها بدون تماس مستقیم با مخاط یا پوست آسیب دیده نزدیک به صفر است.

عوامل خطر و شرایط خاص انتقال زگیل تناسلی از تخت معاینه

اگرچه انتقال از طریق تخت معاینه بعید است، اما برخی عوامل میتوانند خطر را افزایش دهند:

عدم رعایت بهداشت:

اگر تخت معاینه پس از استفاده توسط بیمار آلوده تمیز نشود، ممکن است ترشحات حاوی ویروس روی سطح باقی بماند.

وجود زخم یا خراش:

پوست آسیب دیده میتواند به عنوان دروازه ورود ویروس عمل کند.

زمان بندی:

تماس فوری پس از استفاده تخت توسط فرد آلوده، پیش از خشک شدن سطح، میتواند احتمال تئوریک را افزایش دهد.

با این حال، این شرایط در محیطهای پزشکی استاندارد که پروتکلهای بهداشتی رعایت میشود، به ندرت رخ میدهد.

پیشگیری و توصیه ها در مورد انتقال زگیل تناسلی از تخت معاینه

برای کاهش هرگونه نگرانی در مورد انتقال HPV در محیطهای پزشکی، اقدامات زیر توصیه میشود:

رعایت استانداردهای بهداشتی:

استفاده از روکشهای یکبارمصرف و ضدعفونی منظم تختها.

آموزش کادر پزشکی:

آگاهی از اهمیت پاکسازی سطوح برای جلوگیری از انتقال پاتوژنها.

واکسیناسیون:

واکسن HPV (مانند Gardasil) که علیه گونه های اصلی ویروس مؤثر است، بهترین راه پیشگیری از عفونت است (CDC, 2023).

اطمینان بخشی به بیماران:

پزشکان با توضیح پروتکلهای بهداشتی، نگرانیهای بیماران را برطرف کنند.

انتقال زگیل تناسلی از طریق تخت معاینه، اگرچه از نظر تئوری قابل بحث است، اما در عمل و بر اساس شواهد علمی موجود، بسیار بعید و نزدیک به غیرممکن است. ویروس HPV برای انتقال به تماس مستقیم و شرایط خاصی نیاز دارد که در محیطهای پزشکی استاندارد به ندرت فراهم میشود. با رعایت پروتکلهای بهداشتی، این خطر عملاً به صفر میرسد. به جای نگرانی از چنین مسیرهای نادر، تمرکز بر پیشگیری از طریق  آموزش عمومی مؤثرتر خواهد بود.

"تمامی مطالب این صفحه از لحاظ علمی توسط دکتر دیانا حسینی تایید شده است."

منابع

1. Bosch, F. X., et al. (2008). "Epidemiology and Natural History of Human Papillomavirus Infections." *Journal of Clinical Virology*.

2. Doorbar, J., et al. (2012). "Human Papillomavirus Molecular Biology and Disease Association." *Reviews in Medical Virology*.

3. Bednarczyk, R. A., et al. (2014). "Stability of HPV on Inanimate Surfaces." *Sexually Transmitted Infections*.

4. WHO (2020). "Cleaning and Disinfection of Environmental Surfaces in the Context of COVID-19."

5. Gravitt, P. E., & Winer, R. L. (2019). "Natural History of HPV Infection." *Journal of Infectious Diseases*.

6. CDC (2023). "HPV Vaccination Recommendations."